مقامات تاجیکی و افغانستانی میگویند مذاکرات جهت آغاز انتقال نفت خام از افغانستان به تاجیکستان شروع شده است و دو طرف با توافق روی این موضوع در حال کار برای عملی کردن این پروژه هستند.
تاجیکستان میخواهد برای تامین سوخت کارخانه‌های جدید خود نفت خام از افغانستان وارد کند. بر اساس منابع خبری، تاجیکستان همچنین با هدف ارزان شدن سوخت، قصد دارد نفت خام را از افغانستان خریداری و در پالایشگاههای در دست ساخت خود محصولات نفتی تولید کند.
(حفیظ الله حفیط) رئیس دفتر مطبوعات وزارت معادن و نفت افغانستان به بخش تاجیک رادیو آزادی گفت: هنوز سند کاملی در این زمینه امضا نشده است ولی اتفاق نظر دو طرف در این مورد دو کشور را به عملی شدن این طرح امیدوار کرده است.
یک نماینده وزارت اقتصادی و تجارت تاجیکستان نیز به خبرگزاری ' اوستا'ی این کشور گفته است، دوشنبه در سه سال آینده صادرات نیروی برق را به افغانستان افزایش داده و در مقابل نفت خام میگیرد.
به گفته مقامات تاجیک با عملی شدن این طرح تاجیکستان مجبور نخواهد بود مواد سوختی نظیر بنزین، گازوئیل و روغن های صنعتی مورد نیاز خود را با قیمت بالا از روسیه و قزاقستان وارد نماید.
کار شناسان میگویند: 90 درصد ذخیره‌های نفت افغانستان در مناطق شمالی این کشور و در نزدیکی مرز با تاجیکستان واقع شده است از این رو واردات نفت در چنین فاصله کوتاهی میتواند زمینه بسیار خوبی برای تولید مواد سوختی ارزان در تاجیکستان باشد.
نیاز تاجیکستان به مواد سوختی در حال حاضر به طور کامل به صورت مواد پالایش شده نظیر بنزین و گازوئیل و با نرخ بالا از خارج تامین میشود اما به گفته کارشناسان چنانچه تاجیکستان بتواند از افغانستان نفت خام خریداری و سپس در این کشور تبدیل به مواد سوختی کند نرخ مواد سوختی به میزان زیادی کاهش خواهد یافت.
(میرزا شاهرخ اسلامدان اف) مدیر کل یک شرکت سوختی تاجییکستان نیز گفت: وارد کردن نفت خام و تبدیل آن به محصولات نفتی در داخل کشور میتواند به ارزان‌تر شدن زیاد نرخ محصولات نفتی در بازار تاجیکستان بیانجامد.
وی تصریح کرد، در سال های اخیر چند کارخانه با سوخت نفت در داخل کشور ساخته شده از این رو دولت باید به فکر تامین نفت خام مورد نیاز آنها باشد ضمن اینکه نفت خام در آینده به ارزان شدن محصولات سوختی در کشور خواهد انجامید.
هم اکنون یک بشکه نفت از نوع برنت در بازار 63 دلار نرخ دارد که یک تن آن حدود 470 دلار تمام میشود. این در حالی است که نرخ عمده یک تن بنزین تولید روسیه در تاجیکستان حدود 700 دلار یعنی 50 درصد گران‌تر از نفت خام است.
بر اساس بررسی‌های منابع محلی، تاجیکستان سالانه حدود نیم میلیون تن محصولات نفتی و یک و نیم میلیارد متر مکعب گاز طبیعی نیاز دارد. اما بر اساس آمار سال 2013 در این کشور در مجموع فقط سه میلیون و 928 هزار متر مکعب گاز و حدود 28 هزار تن نفت تولید میشود.
بیش از 90 درصد محصولات نفتی تاجیکستان از خارج و عمدتا از روسیه و قزاقستان وارد میشود.
به گفته کارشناسان تاجیک، هدف از طرح واردات نفت خام از افغانستان که دوشنبه و کابل هم اکنون در حال کار روی آن هستند، تامین نفت کافی برای استفاده در پالایشگاه بزرگ در حال ساخت این کشور است.این کارخانه را یک شرکت چینی با سرمایه گذاری حدود 460 میلیون دلار در ناحیه دنغره در 90 کیلومتری جنوب دوشنبه در دست ساخت دارد.
بر همین اساس مشخص است که تاجیکستان با میزان نفت خام اندکی که در معادن خودش تولید میکند قادر به راه اندازی این کارخانه نیست از این رو نیاز شدید به نفت خام دارد که بهترین راه تامین نفت از همسایه خود افغانستان است.
افغانستان اواخر سال 2012 میلادی قراردادی با شرکت ملی نفت چین (سی ان پی سی) برای توسعه بلوک‌های نفتی در حوزه آمودریا در شمال افغانستان امضا کرد که پیش بینی میشود این پروژه ظرف دو دهه آینده میلیاردها دلار برای این کشور درآمدزایی داشته باشد.
این توافقنامه نخستین توافقنامه بین المللی تولید نفت است که دولت افغانستان پس از چند دهه امضا کرده است و بر همین اساس استخراج نفت خام در استان شمالی سر پل افغانستان آغاز شده است.
نخستین عملیات جهت اکتشاف نفت و گاز در افغانستان در سال 1956 آغاز و در سال 1959 منجر به اکتشاف میدان نفتی انگوت در استان سرپل شد.
این کشور در زمان حکومت محمد ظاهرشاه از سه معدن گاز (جرقدوق)، (خاوجه) و (یتمتاق) سالانه تا 13.5 میلیون متر مکعب گاز و از معدن نفتی ( انگوت) در استان (سرپل) مقداری نفت خام تولید میکرد.اما از پایان سالهای 1970که کشور به گرداب جنگ‌های خونین افتاد، تولید گاز در افغانستان کاهش یافت و استخراج نفت کاملا قطع شد .
اکنون شرکت دولتی چین، روزانه از معدن نفت انگوت 700 تا 800 بشکه معادل 100 تا 115 تن نفت خام استخراج میکند که سالانه چیزی در حدود 40 هزار تن میشود که البته هنوز حتی برای تامین نیاز های خود افغانستان کافی نیست و کابل احتیاجاتش به مواد سوخت را همچنان از حساب واردات از روسیه، ازبکستان، پاکستان، ترکمنستان و ایران تامین میکند.
اما بر اساس برآوردها منابع معتبر علمی جهانی، وجود ذخیره های بزرگ نفت و گاز در زیر بستر خاک این کشور فراوان است و گفته میشود 90 درصد این ذخیره‌ها در شمال افغانستان یعنی در مرز تاجیکستان واقع هستند.
بر اساس برآورد موسسات معتبر جهانی میزان ذخیره نفت تنها سلسله کان‌های حوزه آمو در مرز افغانستان با تاجیکستان از 946 میلیون تا 1.6 میلیارد بشکه برآورد شده است.
همچنین افغانستان توانایی استخراج روزانه 300 هزار بشکه نفت خام را داراست که درآمدی معادل سالانه 10 میلیارد دلار برای افغانستان ایجاد میکند. میزان نفت و گاز افغانستان از بسیاری از کشورهای صادرکننده نفت و گاز چون جمهوری آذربایجان و ازبکستان بیشتر است.
بر اساس براورد موسسات تحقیقی و اکتشافی جمع ذخیره‌های نفت خام افغانستان حدود دو میلیارد بشکه برآورد شده است و به باور مقامات کابل در صورت آرام شدن وضعیت در این کشور شرکت‌های نفتی میتوانند با علاقه بیش تری در نفت افغانستان سرمایه گذاری کنند.
شرکت نفتی چین برای استخراج نفت از سه چاه از 11 چاه نفت در حوزه آمودریا با دولت افغانستان برای 25 سال قرارداد بسته است و طبیعی است که این بزرگ ترین شرکت نفتی چین تنها به تولید 700 یا 800 بشکه نفت قناعت نخواهد کرد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/3807
نیمی از ثروت جهان در اختیار 3 کشور
